Ο Δρ. Δημόπουλος Μελέτιος-Αθανάσιος στο ScienceLab.gr

Η ενότητα των συνεντεύξεων διακεκριμένων επιστημόνων έχει ως στόχο να δοθεί ένα κίνητρο σε νέους επιστήμονες ή δυνητικούς ερευνητές που θέλουν να αφιερώσουν την καριέρα τους στις επιστήμες. Επιτυχημένοι και διακεκριμένοι επιστήμονες στο τομέα τους, μας αναδεικνύουν τα θετικά της επιστημονικής κοινότητας και τις πιθανές δυσκολίες της επιστημονικής έρευνας, ενώ δίνουν τα απαραίτητα κίνητρα και εφόδια στους μελλοντικούς ερευνητές της χώρας. Στόχος μας είναι η έμπνευση.

Ο Δρ. Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος είναι Καθηγητής, Πρύτανης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου “ΠΓΝΑ Αλεξάνδρα” που ανήκει στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ.


Πείτε μας λίγα λόγια για την επαγγελματική σας πορεία μέχρι σήμερα. Πως επιλέξατε τον επιστημονικό σας κλάδο;

Μ.Α.Δ.: Υπηρετώ στο ΕΚΠΑ ως Καθηγητής, Διευθυντής της πανεπιστημιακής Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου «ΠΓΝΑ Αλεξάνδρα» που ανήκει στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, ενώ παράλληλα έχω εκλεγεί Πρύτανης του Ιδρύματος. Είμαι κάτοχος της ειδικότητας στην Παθολογία από το Πανεπιστήμιο McGill (Royal Victoria Hospital, Montreal, Canada) και της ειδικότητας της Αιματολογίας-Ογκολογίας από το Πανεπιστήμιο του Texas (M.D. Anderson Cancer Center, Houston, Texas, USA), ενώ κατά την παραμονή μου στο Πανεπιστήμιο αυτό εκλέχθηκα στο M.D. Anderson Cancer Center Επίκουρος Καθηγητής. Από την αρχή της Πανεπιστημιακής του καριέρας στη Θεραπευτική Κλινική πρωτοστάτησα στην ίδρυση, στελέχωση και λειτουργία της Αιματολογικής-Ογκολογικής Μονάδας της Θεραπευτικής Κλινικής, η οποία σήμερα θεωρείται παγκοσμίως μια πρότυπη μονάδα με σημαντικό κλινικό και ερευνητικό έργο, έχοντας εξειδίκευση στις πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες (πολλαπλό μυέλωμα, μακροσφαιριναιμία, αμυλοείδωση), τον καρκίνο του μαστού, τον γυναικολογικό καρκίνο, καθώς και τον καρκίνο του προστάτη, του νεφρού και της ουροδόχου κύστεως.

Η επιλογή του Ιατρικής και συγκεκριμένα της Παθολογίας και της Αιματολογίας-Ογκολογίας ήταν για μένα μια επιλογή προσφοράς στον Συνάνθρωπο μέσω της ιατρικής και μάλιστα στον αγώνα αντιμετώπισης των δύσκολων νεοπλασιών, που για χρόνια ήταν ακόμα και η ονομαστική επίκληση της νόσου ένα ταμπού που προκαλούσε δικαιολογημένα τρόμο και φόβο.


Ποια είναι τα κύρια ερευνητικά σας ενδιαφέροντα;

Μ.Α.Δ.: Το κύριο ερευνητικό μου ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση ασθενών που πάσχουν από πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες (πολλαπλούν μυέλωμα, αμυλοείδωση, μακροσφαιριναιμία Waldenstrom’s, μονοκλωνικές γαμμαπάθειες κλπ). Η ενασχόλησή μου αυτή έχει ξεκινήσει από το 1990 και έχει ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή μου σε αρκετές μελέτες οι οποίες έχουν συμβάλλει στη βελτίωση της πρόγνωσης αυτών των ασθενών.

Η επιλογή του Ιατρικής και συγκεκριμένα της Παθολογίας και της Αιματολογίας-Ογκολογίας ήταν για μένα μια επιλογή προσφοράς στον Συνάνθρωπο μέσω της ιατρικής και μάλιστα στον αγώνα αντιμετώπισης των δύσκολων νεοπλασιών, που για χρόνια ήταν ακόμα και η ονομαστική επίκληση της νόσου ένα ταμπού που προκαλούσε δικαιολογημένα τρόμο και φόβο.

Δρ. Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος

Ποια είναι η πιο σημαντική σας στιγμή στην επιστημονική σας καριέρα μέχρι σήμερα;

Μ.Α.Δ.: Συλλογικά ―σε ιατρικό επίπεδο― θεωρώ πολύ σημαντική τη διάκριση της Θεραπευτικής Κλινικής του ΕΚΠΑ, που έχω την τιμή να διευθύνω, και πρωτοστατεί διεθνώς στην έρευνα των πλασματοκυτταρικών δυσκρασιών, όπου διακρίνεται στην 1η θέση στη σχετική διεθνή κατάταξη Expertscape. Για να πετύχει η Θεραπευτική Κλινική υψηλή ταξινόμηση στις διεθνείς κατατάξεις προσπάθησα εδώ και χρόνια να δημιουργήσω μία έμπειρη ομάδα πλασματοκυτταρικών δυσκρασιών που αποτελείται από ιατρούς, νοσηλευτές, φαρμακοποιούς και συντονιστές κλινικών μελετών. Στις πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες συμπεριλαμβάνονται το πολλαπλούν μυέλωμα, η μακροσφαιριναιμία Waldenstrom, η AL αμυλοείδωση, το σύνδρομο POEMS και σχετιζόμενες νόσοι. Καθημερινά, στη Θεραπευτική Κλινική αντιμετωπίζονται περίπου 100 άτομα που πάσχουν από πλασματοκυτταρικές δυσκρασίες. Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη πολλές κλινικές μελέτες, στις οποίες συμμετέχουν ενεργά πάνω από 300 ασθενείς.

Η διεξαγωγή κλινικών μελετών παρέχει πολυεπίπεδα οφέλη πρωτίστως για τους ασθενείς. Η συμμετοχή σε κλινική μελέτη παρέχει τη δυνατότητα νέων θεραπευτικών επιλογών σε ασθενείς με πολλαπλές υποτροπές, αλλά και τη δυνατότητα πρώιμης πρόσβασης σε νέους ιδιαίτερα αποτελεσματικούς θεραπευτικούς παράγοντες και καινοτόμους συνδυασμούς φαρμάκων προτού κυκλοφορήσουν στην ελληνική αγορά. Σημαντική είναι και η ικανοποίηση του ιατρικού προσωπικού που δύναται να φροντίζει τους ασθενείς σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα. Επιπλέον, σημαντικά είναι τα οφέλη για το κράτος καθώς εξοικονομούνται πολύτιμοι πόροι για ακριβά ογκολογικά φάρμακα.

Παράλληλα, σε ατομικό επίπεδο, είναι μεγάλη και εξαιρετική τιμή η εκλογή για 2η θητεία από τους συναδέλφους μου να αναλάβω την ευθύνη της συλλογικής διοίκησης ως Πρύτανης του αρχαιότερου πανεπιστημίου της χώρας, του πανεπιστημίου μέσω του οποίου μάλιστα αναδείχθηκα ως επιστήμονας. Ενός Πανεπιστημίου που αποτελεί κορυφαίο θεσμό με μέγιστη και πολυσήμαντη προσφορά στο νέο ελληνικό κράτος.


Ποια είναι η συμβουλή σας στους νέους επιστήμονες που θέλουν να ασχοληθούν με την έρευνα στον τομέα σας;

Μ.Α.Δ.: Βασικό για κάθε άνθρωπο και κυρίως για ένα νέο είναι να έχει επιμονή και συνέχεια ως προς την επιδίωξη των στόχων του, παρά τις αντιξοότητες. Τους στόχους μας και τα όνειρά μας δεν σταματούμε να τα επιδιώκουμε. Η έρευνα στον τομέα της Ιατρικής απαιτεί συνεχή μελέτη, παρατήρηση, μεγάλη υπομονή, προσήλωση, επιμονή και δυνατότητα συνεργασίας σε ομάδες. Έχει πολλές δυσκολίες και πολλές φάσεις αδιεξόδων, όμως η επιτυχία συνήθως σχετίζεται με σημαντική προσφορά για την Δημόσια Υγεία, γεγονός που όταν επιτευχθεί αποτελεί μεγάλη ηθική ανταμοιβή.

Βασικό για κάθε άνθρωπο και κυρίως για ένα νέο είναι να έχει επιμονή και συνέχεια ως προς την επιδίωξη των στόχων του, παρά τις αντιξοότητες. Τους στόχους μας και τα όνειρά μας δεν σταματούμε να τα επιδιώκουμε.

Δρ. Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος

Που βρισκόμαστε στην προσπαθεία αντιμετώπισης του καρκίνου; Μπορεί να γίνει κάποια πρόβλεψη;

Μ.Α.Δ.: Τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στη θεραπευτική του καρκίνου είναι ραγδαίες και νέοι αντικαρκινικοί παράγοντες εντάσσονται διαρκώς στη θεραπευτική φαρέτρα. Καθοριστικής σημασίας είναι η ένταξη της ανοσοθεραπείας στην αντιμετώπιση ασθενών με κακοήθεις παθήσεις. Τα μονοκλωνικά αντισώματα, οι αναστολείς σημείων ελέγχου και τα Τ-λεμφοκύτταρα που φέρουν χιμαιρικό υποδοχέα (CAR T-cells) συνεπικουρούν και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς ώστε να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα. Χαρακτηριστικά είναι τα στατιστικά στοιχεία της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας που δημοσιεύτηκαν το 2020 και τα οποία δείχνουν ότι η θνητότητα από καρκίνο μειώθηκε κατά το ένα τρίτο από το 1991 ως το 2017, ενώ η μεγαλύτερη πτώση σημειώθηκε μεταξύ 2016 και 2017 και ήταν 2.2%. Αυτή τη στιγμή πραγματοποιούνται και στη χώρα μας κλινικές μελέτες που αποσκοπούν στην αξιολόγηση νεότερων συνδυασμών ανοσοθεραπείας σε ασθενείς με συμπαγείς κακοήθειες και αιματολογικά νοσήματα.

Με τη βοήθεια της ανοσοθεραπείας θα μπορούμε να προσφέρουμε μελλοντικά απόλυτα εξατομικευμένη θεραπεία σε κάθε ασθενή ώστε να βελτιστοποιήσουμε την επιβίωση, την ποιότητα ζωής του ή να μειώσουμε τον κίνδυνο υποτροπής.


Το ScienceLab.Gr ευχαριστεί θερμά τον Δρ. Δημόπουλο Μελέτιο-Αθανάσιο για την παραχώρηση της συνέντευξης.
Συντάκτης: admin