Αυτό που πάντα αναζητάμε (ειδικά όταν διψάμε) είναι “ένα ποτήρι καθαρό νερό”. Εξυπακούεται ότι το νερό που θα πιούμε είναι καθαρό (τουλάχιστον αυτό θέλουμε να πιστεύουμε). Αν όμως ακούσει κάποιος Χημικός ότι ζητάμε καθαρό νερό, μάλλον… μπλέξαμε.
Υπάρχει καθαρό νερό;
Το λεγόμενο “καθαρό νερό” είναι πολύ σημαντικό για τους ανθρώπους. Οι εταιρίες που εμφιαλώνουν νερά από πηγές βάζουν τις λέξεις “αγνό”, “φρέσκο”, “φυσικό” και “καθαρό” πρώτες-πρώτες στις διαφημίσεις τους. Οι εταιρείες καθαρισμού και επεξεργασίας νερού βγάζουν δισεκατομμύρια σε ολόκληρο τον κόσμο με την υπόσχεση ότι καθαρίζουν από οτιδήποτε το νερό της βρύσης. Υπάρχει ακόμη και ένας ολόκληρος κλάδος της εναλλακτικής ιατρικής που βασίζεται σε υποτιθέμενες “μαγικές ιδιότητες” του υπερκαθαρού νερού.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι καθαρό νερό δεν υπάρχει. Ή πιο σωστά δεν είναι ρεαλιστικά δυνατό να υπάρχει καθαρό νερό στη Γη.
Γιατί δεν υπάρχει απόλυτα καθαρό νερό;
Μια καθηγήτρια χημείας στο κρατικό πανεπιστήμιο του Όρεγκον, με το όνομα May Nyman, είχε δηλώσει στο Live Science ότι το νερό απορροφά πάρα πολύ εύκολα τα ιόντα από το περιβάλλον και έτσι δεν μπορεί να παραμείνει πραγματικά καθαρό νερό. Άρα, “δεν υπάρχει απόλυτα καθαρό νερό”.
Στο νερό “αρέσει” πραγματικά να διαλύει άλλες ουσίες μέσα του. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα μόρια του νερού έχουν “περίεργο” σχήμα. Θα το περιγράφαμε σαν το κεφαλάκι του “Μίκι μάους”, με δύο άτομα υδρογόνου στη μιά μεριά (στα αυτάκια) και ένα άτομο οξυγόνου για κεφάλι, και όπου το οξυγόνο είναι αρνητικά φορτισμένο, ενώ τα υδρογόνα θετικά.
Τα μόρια του νερού λόγω αυτών των πολωμένων δεσμών οξυγόνου-υδρογόνου αλληλεπιδρούν και προσκολλώνται το ένα στο άλλο, αλλά προσκολλώνται επίσης σε οποιοδήποτε μόριο τα προσεγγίζει. Έτσι το νερό από μόνο του θα “διαλύσει” οποιοδήποτε κομμάτι ενός αντικειμένου που έρχεται σε επαφή. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που στο σχολείο το νερό το μαθαίνουμε ως “Παγκόσμιος Διαλύτης”.
Είναι εντυπωσιακό λοιπόν (και λογικό), ότι όσο πιο καθαρό είναι ένα δείγμα νερού, τόσο πιο έντονα θα προσπαθήσει να διαλύσει τα ιόντα από οποιοδήποτε υλικό βρεθεί στο δρόμο του. Αυτή η ιδιότητα του νερού περιορίζει την ικανότητα του ανθρώπου να παράγει καθαρό νερό, επειδή σε κάποιο βαθμό θα αρχίσει να διαλύει ακόμα και τα τοιχώματα του δοχείου του.
Ένας ευρέως αναφερόμενος ισχυρισμός στους κύκλους χημείας αφορά τη λίμνη Βαϊκάλη στη Ρωσία, η οποία είναι γεμάτη με κάποιες ιδιαίτερες γαρίδες που λειτουργούν σαν φίλτρο, αφού τρώνε την οργανική ύλη αφαιρώντας ακαθαρσίες από το νερό. Στη δεκαετία του ’90, ήταν γνωστό ότι η λίμνη Βαϊκάλη είχε τόσο καθαρό νερό που εάν πήγαινες να πάρεις ένα ποτήρι από αυτό το νερό, το νερό θα άρχιζε να “τρώει” το γυαλί. Και αυτό επειδή στο νερό, όπως είπαμε και πριν, αρέσουν τα ιόντα και απλά θα τραβήξει τα ιόντα από το γυαλί στο διάλυμα.
Αυτή η χημική συγγένεια είναι πολύ ισχυρή και οι επιστήμονες δεν μπορούν να την νικήσουν πλήρως, ακόμη και στο πιο αποστειρωμένο περιβάλλον στα εργαστήρια. Οτιδήποτε κι αν συναντηθεί με ένα πολύ καθαρό δείγμα νερού, όπως ένα κομμάτι σκόνης ή ένα πλαστικό δοχείο, θα αφήσει στο νερό τα ίχνη του.
Σε πολύ λίγες περιπτώσεις απαιτείται απόλυτα καθαρό νερό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το νερό της βρύσης στα περισσότερα (αν και όχι όλα) μέρη του κόσμου είναι ασφαλές να το πίνουμε. Η γεύση μπορεί να διαφέρει. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα.
Πηγή: livescience.com